Circulaire friet op IWA 2025: zo sluiten we de nutriëntenkringloop

Om van een aardappel friet te kunnen maken heb je aardappelen van een flink formaat nodig, die dankzij een gezonde voedingsbodem goed zijn doorgegroeid. Standaard wordt door telers kunstmest toegediend met N-P-K, ofwel stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K). Planten hebben deze voedingsstoffen nodig voor hun groei en ontwikkeling van de vrucht. Voor de productie van kunstmest is veel energie nodig en dit geeft een hoge CO₂ uitstoot. Fosfaat is een steeds schaarser wordende grondstof en de voorraad eindig wereldwijd. Daarom is het belangrijk om waardevolle voedingsstoffen (zoals N, P en K) die van nature in ons eten zitten te behouden.

Daarom is het belangrijk om waardevolle voedingsstoffen (zoals N, P en K) die van nature in ons eten zitten te behouden.

Binnen het KNAP-project werken 46 partijen samen om waardevolle nutriënten uit reststromen terug te brengen naar de landbouw. Zo sluiten we de kringloop – veilig, verantwoord én effectief.

Van afvalwaterzuivering naar circulaire meststof

Nu eindigt fosfaat samen met veel andere voedingsstoffen in het afvalwater. Bij het zuiveren van afvalwater door waterschappen blijft er zuiveringsslib over: rijk aan natuurlijke voedingsstoffen, maar (nog) niet schoon genoeg voor direct hergebruik. Slibverwerkers zoals HVC en SNB winnen hier al warmte en energie uit door dit slib te drogen en te verbranden. Bij het verbrandingsproces worden ook de vervuilingen zoals ziektekiemen, microplastics en medicijnresten afgebroken en verwijderd . Wat achterblijft is een minerale as vol bruikbare grondstoffen, waaruit nutriënten teruggewonnen worden.

ICL gebruikt deze as in de productie van Puraloop – een circulaire fosfaatmeststof, volledig veilig, effectief én gecertificeerd. Zo krijgt een restproduct uit de waterzuiveringsketen een tweede leven op het land. En draagt het bij aan een duurzame voedingsbodem voor de aardappel, en dus ook deze friet.

Veldproef: circulair én effectief

Samen met onze partners is binnen KNAP een veldproef uitgevoerd met aardappelteelt. Hiervoor zijn veertien innovatieve teruggewonnen meststoffen toegepast, waarvan één al is goedgekeurd voor de markt, Puraloop.

De resultaten van deze veertien proefvelden zijn veelbelovend: Gezonde aardappelplanten met een goede aardappeloogst, en een bewezen bijdrage aan circulaire landbouw.

Graag delen we dan ook de resultaten en de friet van gemaakt van aardappels uit het proefveld bemest met Puraloop. Dit laat zien dat hoogwaardige recycling niet alleen kan, maar ook loont.

Waarom niet alle reststromen al worden benut

Hoewel er steeds meer circulaire meststoffen beschikbaar zijn, blijven veel nutriëntenstromen onbenut. De reden? Technische uitdagingen, wet- en regelgeving, én de noodzaak tot verdere opschaling.

Een voorbeeld van een onbenutte stroom zijn de nutriënten in het proceswater uit de agri-food industrie, zoals de aardappelverwerker die je friet maakt, maar ook brouwerijen en zuivelfabrieken. Dit proceswater wat gebruikt is bij het maken van eten zit vol waardevolle voedingsstoffen en mineralen en wanneer het niet meer gebruikt kan worden, komt terecht in een waterzuivering. Hoewel het schoner is dan huishoudelijk afvalwater, kan het niet geloosd worden omdat het alsnog teveel voedingsstoffen bevat. Een zuiveringsstap is nodig. Voor deze waterzuivering worden de voedingsstoffen uit het water gehaald door bacteriën die ze opeten. Hierdoor wordt het water schoon, en de voedingsstoffen blijven achter in wat ook wel wordt genoemd ‘aerobe biomassa’. Nu wordt deze biomassa ook verbrand, net als slib. Maar zou het ook niet direct toegepast kunnen worden?

Binnen het KNAP-project onderzoeken we ook hoe deze biomassa benut kan worden als bron voor veilige, circulaire en natuurlijke meststoffen. Zo brengen we ook de verborgen waarde van de agri-foodindustrie terug naar het land en sluiten we de kringloop

Samen maken we de kringloop rond

Binnen KNAP werken we aan oplossingen – van innovatie tot beleid – zodat steeds meer van deze reststromen, zoals aerobe biomassa, veilig terug kunnen naar het land.

Deze samenwerking tussen HVC, SNB, Lamb Weston, ICL en het Nutrientenplatform laat zien dat het kán: reststromen gebruiken om nieuwe, gezonde gewassen te telen. Van as uit de waterzuivering tot voeding voor aardappelplanten, en van afvalstof tot waardevolle duurzame meststoffen.

Samen bouwen we aan een landbouw die slimmer omgaat met onze grondstoffen – en daarmee klaar is voor de toekomst.